1919 - 1929

Niet veel mensen weten dat rond 1919 in Loosduinen bij Den Haag een vlieghaven gelegen is geweest. Aan het eind van wat nu de Machiel Vrijenhoeklaan heet was in september 1919, een bescheiden begin gemaakt met de aanleg van een vlieghaven. Dat hield in die tijd niet zo veel in. De vliegmachines namen door hun lichte constructie en tamelijk eenvoudige bediening met weinig genoegen. Aan een grasveld had de piloot vaak al voldoende om een kist veilig aan de grond te kunnen zetten. Helaas of misschien wel gelukkig zijn deze plannen verder niet gerealiseerd en is het uiteindelijk geëindigd met een militair hulpvliegveld aan de nabij gelegen Wijndaelerweg.

Om te begrijpen waar de plannen voor een vlieghaven hun oorsprong vonden moeten we verder terug in de tijd. In juli 1910 maakt Jan Hilgers als eerste Nederlander een vlucht boven het grondgebied te Ede. Vanaf 1911 werden er verschillende pogingen ondernomen tot een eigen Nederlandse luchtvaartindustrie. Ede en Soesterberg waren hierbij belangrijke plaatsen. Een Hagenaar die actief was in de vliegtuigbouw was Joop Carley. Rond 1916/17 vloog hij met een zelfgebouwd toestel bij Loosduinen waarna hij richting Ede vertrok voor het opzetten van een eigen vliegschool.

Met het uitbreken van de eerste wereldoorlog bleek het voor het neutrale Nederland moeilijk de ontwikkelingen op vliegtuiggebied bij te houden. Toch werden er pogingen gedaan door ondermeer Spyker en Van Berker’s Patent N.V. Zij bouwde vliegtuigen voor de Luchtvaart Afdeling (L.V.A) en de Marine Luchtvaartdienst (MLD) en het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL), voornamelijk dus voor militaire toepassing. Van commerciële burgerluchtvaart was nog nauwelijks sprake. Nadat op 11 november 1918 de wapenstilstand was getekend en de eerste wereldoorlog ten einde kwam, bleven vervolgens veel militairen vliegtuigen aan de grond. In heel Europa zat de vliegtuigindustrie zonder werk. Als antwoord hierop werden militairen vliegtuigen omgebouwd en op veel plaatsen werden ook luchtvaartmaatschappijtjes opgericht. Dit waren echter kleinschalige initiatieven met blijkbaar te weinig draagvlak. Hierdoor gingen deze maatschappijtjes net zo snel weer ter ziele als dat ze waren opgericht.

Om het Nederlands publiek enthousiast te maken voor, en kennis te laten nemen van, de luchtvaart werkte Albert Plesman destijds luitenant van de L.V.A., samen met college Hofstee en opperbevelhebber van de land en zeemacht generaal C.J. Snijders een plan uit. Om toestanden te voorkomen zoals in het buitenland was gebeurd, bedachten zij een andere aanpak. Dit resulteerde in de Eerste Luchtverkeer Tentoonstelling Amsterdam (E.L.T.A.). Deze tentoonstelling werd op 1 augustus 1919 geopend door de toenmalig koningin Wilhelmina. Op de E.L.T.A. had de Combinatie Ockenburgh een stand, waar de Eerste Nederlandsche Vlieghaven Ockenburgh werd aangeprezen. Naast de plannen voor de vlieghaven en de omgeving, werden lijnvluchten van Den Haag naar Amsterdam en Rotterdam voorzien. De tentoonstelling werd een groot succes, een half miljoen bezoekers kwamen af op het evenement. Nu het enthousiasme was aangewakkerd werden initiatieven uitgewerkt die meer kans van slagen hadden. Zo is uit een van de initiatieven de K.L.M. voortgekomen. De luchtvaart kreeg serieuze belangstelling en het realiseren van een geregelde luchtdienst kwam dichterbij. Hierdoor ontstond er behoefte aan goed uitgeruste vliegterreinen in Nederland.

Opvallend is dat de gemeenteraad in de raadsvergadering van 14 april 1919 al een voorstel behandelde tot de aankoop van een terrein in de Westduinen en een gedeelte van deze grond te bestemmen voor de aanleg van een vliegveld. In het gedeelte opzet vlieghaven  is te lezen hoe de plannen voor een luchthaven op Ockenburg eruit zagen en hoeveel belangstelling er was voor het vliegfeest in september 1919.  Na die tijd, rond 1934, is iets ten zuiden van de vlieghaven een gedeelte van het terrein als Gemeentelijk Sportpark Ockenburg in gebruik genomen. In 1939 (gedurende de mobilisatie) is het terrein ingericht als hulpvliegveld. In de meidagen van 1940 was het vliegveld doelwit van de Duitse overval.