Vliegveld Ockenburg

"Gaat ie goed of gaat ie fout?
door Arie Molenkamp
juni 2004

Een ooggetuige verslag van lang geleden.
Bovenstaande gedachte kwam bij Loosduiners naar boven, die in het laatste gedeelte van Wereldoorlog II in de buurt van de V2 lanceerplaatsen woonden. Vanaf september 1944 tot mei 1945 werden vanuit de buitenplaats Ockenburgh en de Stichting Bloemendaal, nu Parnassia geheten, een omvangrijk aantal V2's gelanceerd. Een aantal van meer dan 1000 V2-projectielen, ook wel vliegende bommen genoemd, werd vanaf lanceerplaatsen in Den Haag en omgeving afgeschoten. In Loosduinen werden de raketten aangevoerd op het WSM-complex. We konden zien dat met opleggers de raketten en de brandstof in afzonderlijke tankwagens naar de lanceerplaatsen werden gebracht. In die tijd was het gebied van de lanceerplaatsen 'sperrgebiet'.

Na de oorlog zijn nadere gegevens bekend geworden over het lanceren en het doel waarop de raketten werden afgeschoten. De raket werd rechtop geplaatst en vervolgens gevuld met een mengsel van alcohol en vloeibare zuurstof tot een temperatuur van ca 140 graden Celsius. Het afvuren was zeer riskant en moest snel gebeuren. Wanneer de motoren werden gestart volgde er een korte stilte waarna het echte gebrul aanving, dat met de lancering gepaard ging en de raket omhoog moest stuwen. Na het eerste startlawaai luisterden de omwonenden of na de korte stilte de raket inderdaad vertrok. Bleef het stil dan kon je er donder op zeggen dat er een hevige explosie volgde. Ook wanneer de raket vertrok was het gevaar nog niet geweken, want vooral tot aan het moment dat de raket van verticale stand hoog in de stratosfeer kantelde naar een horizontale stand om in Londen of Antwerpen zijn verwoestende werking dmv 1000 kg springstof te doen, kon er nog van alles misgaan en het projectiel -de eerste ballistische raket - naar de aarde terugvallen. Zo'n 8% van de lanceringen mislukte, hetgeen voor Den Haag en omstreken minimaal 80 explosies met veel schade betekende. De meest verwoestende was die op 1 januari 1945 toen een vanuit Ockenburgh gelanceerde raket op de Kamperfoeliestraat in Den Haag neerkwam en er 24 doden waren te betreuren. We zagen hoe de gelanceerde raket, juist boven de bomen gekomen, de verkeerde kant opging en al tollend op sommige plaatsen laag over de grond vliegend, in de Haagse stadswijk ontplofte. Duitse soldaten, die bij een stuk luchtafweergeschut gelegerd waren, vlogen alle kanten op toen de raket aanvankelijk hun richting opkwam. Vlak boven hun hoofden veranderde deze zijn koers. Toen duidelijk werd dat de raket neergevallen was maakten de Duitsers een rondedans rondom hun stuk geschut. Er stonden in de omgeving van de lanceerplaatsen meerdere stukken luchtafweergeschut. Tegen het einde van de oorlog kwamen vrijwel dagelijks Engelse spitfires de WSM-garage en de lanceerplaatsen bestoken. Er waren slachtoffers en veel materiële schade aan huizen en tuinderijen.

In totaal zijn er in Duitsland in een ondergrondse fabriek in het Harzgebergte zo'n 5000 raketten door gevangenen gemaakt. De schatting is dat 20.000 mensen daarbij om het leven zijn gekomen. Na de oorlog hebben de Russen en de Amerikanen Duitse technici meteen naar hun land gehaald om het ruimtevaarttijdperk, dat met de V2 was begonnen, verder uit te bouwen. Wernher von Braun en enige honderden van zijn medewerkers hebben in Amerika, zoals we weten, via de NASA de raket-technologie verder ontwikkeld totdat er mensen op de maan neergezet werden. Wie had dat ooit gedacht!

Na de oorlog bleek in Loosduinen hoe groot de schade wel was op de buitenplaatsen, de tuinderijen en aan de huizen rondom de WSM-remise. Het 'Sperrgebiet' werd weer vrij gegeven, behalve het duingebied en het strand. Nieuwsgierig als we waren als opgeschoten jongens klommen we bij Bloemendaal over het hek en gingen door de duinen richting strand. In de duinen aangekomen konden we door verlaten bunkers lopen. De Canadezen hadden de vele stukken afweergeschut weggehaald en deze langs de Laan van Meerdervoort neergezet. Het strand was natuurlijk geheel verlaten en we genoten van het uitzicht dat we zo lang hadden moeten missen. We gingen langs een andere weg terug door verlaten weilanden. Op een gegeven moment zagen we een bijna geheel in de grond verdwenen neergestorte V2 die was opengebarsten. De springstof die kruimelachtig was en nat had een rose kleur. Een van de jongens bracht met een lucifer de drabberige massa toch aan het smeulen. We renden naar huis en bij de rand van het dorp gekomen hoorden we een enorme explosie. We keken om. Een witte rookwolk steeg op. De laatste V2 was op Loosduinse bodem ontploft…..

Arie Molenkamp
Stichting Oud Loosduinen.

This site was last modified on 25/03/2024 at 10:46. (c) Vliegveld-Ockenburg 2001-2024